(Kaynak / Referans: https://adob.com.pl/en/about-chelates/ Translated by Prof. Dr. A Demircan)
Bir şelat, bir şelatlama bileşiği (bir ligand) tarafından çevrelenmiş bir katyon olarak tanımlanabilir. Bu kompleks molekül güçlü kimyasal bağlarla stabilize edilir. İyi tanımlanmış yaklaşık 450 farklı şelatlama bileşiği vardır. En etkili gübreleme besin maddeleri şelat’ landığında gerçekleşir; şelatlama besin maddelerini farklı toprak partikülleri ve reaktifler tarafından adsorbe edilmekten veya oksitlenmekten korur. Bu özellikle mikro besinlerle çalışırken, aynı zamanda kalsiyum ve magnezyum gibi katyonlarla çalışırken de geçerlidir.
Bir mikro besin şelatı, bir şelatlama bileşiğinin çok özel reaksiyon koşulları altında mikro besin katyonlarıyla (örneğin Fe, Mn, Zn veya Cu) reaksiyona girdiği kimyasal bir işlemle üretilir.
ŞELATLAMA FAYDALARI
(Kaynak / Referans: https://adob.com.pl/en/chelates-benefits/ Translated by Prof. Dr. A Demircan)
Hızlı emilim: Şelatlandıklarında, mikro besinler bitki yaprakları tarafından kristal tuzlar olarak uygulandıklarından daha hızlı bir şekilde emilir ve bitkiler için hızla kullanılabilir hale gelir.
Tolerans/ esneklik/ dayanma sınırı: Bitki yaprakları normalde şelatlara karşı çok toleranslıdır. Buna karşın, mineral tuzlar genellikle yapraktan uygulamadan sonra yaprak yanmasına neden olur.
Yüksek çözünürlük: Mineral şelatlar normalde suda çok kolay çözünürler. Tortu veya çökelti içermeyen berrak çözeltiler oluştururlar. Bu, yüksek düzeyde etkinliği garanti eder ve nozulun tıkanmasını önler.
İyi karışa bilirlik: Şelatlı gübreler, diğer yaprak gübrelerinin yanı sıra birçok bitki koruma ürünü ile iyi karışır. Bu nedenle çeşitli tank karışımlarında kullanılabilirler ve tarla manevralarından tasarruf sağlarlar. Yetiştirici, tank karışımlarını hazırlamadan önce her zaman üreticinin etiketini kontrol etmelidir.
Yüksek stabilite/ kararlılık: Şelatlı gübreler, olumsuz toprak koşullarında bile stabildir. Örneğin, HBED şelatlı Fe(III), pH'ı 12'ye kadar olan kireçli topraklarda bile karalı kalır.
Yüksek maliyet etkinliği: Şelatlı gübreler normalde aynı molar konsantrasyonda aynı besin maddelerinden oluşan kristal tuzlardan daha etkili olduğundan, daha düşük oranda şelatlı gübreye ihtiyaç duyulur. Bu, en yüksek performans için gereken nihai harcamayı önemli ölçüde azaltır.
